Norma DIN 55 945 twardość definiuje w następujący sposób: TWARDOŚĆ to odporność powłoki na naprężenia mechaniczne: ciśnienie, tarcie lub ścinanie. W praktyce do badania twardości używa się następujących metod:
- metody ołówkowej PN-ISO 15185;
- metody wahadłowej PN-ISO 1522;
- metody wciskania PN-EN ISO 6507-1;
Na czym polegają testy wahadłowe?
Metoda ta ocenia twardość powłoki poprzez mierzenie czasu tłumienia drgającego wahadła. Wahadło oparte na dwóch kulkach ze stali szlachetnej spoczywa na pomalowanej powierzchni. Między czasem oscylacji, amplitudą oraz wymiarami geometrycznymi wahadła istnieje zależność fizyczna. Długość czasu wytłumienia określa lepkosprężyste zachowanie powłoki. Kiedy wahadło zostaje wprawione w ruch, kulki toczą się po pomalowanej powierzchni wywierając na nią siłę. W zależności od tego jak bardzo powłoka jest elastyczna, tłumienie będzie mocniejsze lub słabsze. Jeśli powłoka jest niesprężysta to tłumienie jest mocne. Wysoka elastyczność powłoki powoduje słabe tłumienie.
Na czym polega metoda ołówkowa?
Metoda ta określa twardość powierzchni przy pomocy rosnącej skali twardości ołówków: 6B, 5B, 4B, 3B, 2B, B, HB, F, H, 2H, 3H, 4H, 5H, 6H. Metoda jest dość prosta: ołówek jest przesuwany po powierzchni powłoki pod kątem 45° i pod stałym obciążeniem. Wartością pomiaru jest twardość ostatniego ołówka nierysującego powłokę lakieru.
Na czym polega metoda wciskania?
Skala oznaczania twardości metali, nazywana tez skala twardości Vickersa, nadaje sie do określania twardości węglików spiekanych i ceramiki na podstawie testu dokonanego metodą opracowaną w 1924 r. przez Smitha i Sandlanda w firmie Vickers Ltd. Pomiar polega na wgnieceniu w powierzchnię badanego materiału czworobocznego foremnego ostrosłupa diamentowego o kącie wierzchołkowym 136° pod zadanym statycznym obciążeniem F i zmierzeniu przekątnych d powstałego odcisku w kształcie kwadratu. Wartość liczbową oblicza się ze wzoru i podaje w jednostach kgf/mm2 czyli kilogramach siły na pole powierzchni bocznej odcisku. Procedurę dokonywania pomiarów metodą Vickersa opisuje Polska Norma PN-EN ISO 6507-1.